12 Ocak 2018 Cuma

KARANLIK MADDE

Maddesel Evrenin büyük bölümünü karanlık madde oluşturur.Karanlık madde kütle çekiminden etkilenebilir fakat hiç elektromanyetik radyasyon çıkarmaz.Peki ya karanlık maddenin varlığı ilk kez nasıl keşfedildi ? Karanlık maddenin varlığı ilk kez Jacobus Kapteyn,ardından Fritz Zwicky ve daha sonra da Vera Rubin tarafından ortaya koyulurken kesin olarak WMAP ve Planck kozmik arkaplan uyduları ile ölçülebilmiştir.Karanlık maddenin normal madde üzerindeki baskınlığı düşünüldüğünde bu maddenin ne olduğu bilmiyor oluşumuz epey kötü.En iyi tahminimiz ise karanlık maddenin,WIMP'ler (zayıf etkileşen kütleli parçacıklar) adı verilen,tuhaf atom altı parçacıklardan meydana geldiği.Fizikçiler ve astrofizikçiler,hem yeryüzünde hem de uzayda telaş içinde WIMP'lerin işaretlerini aramaktadırlar.Astrofizikçiler yakın zamanda galaksi kümelerinin X-ışın spekterumlarında ,normal maddeden hiçbir çizginin olmaması gereken bir enerji seviyesinde,beklenmedik bir özellik veya emisyon çizgisi tanımlayarak büyük bir heyecan yarattılar.Astrofizikçiler bu özelliğin özel bir karanlık madde parçacığı türü tarafından üretilmiş olabileceği öne sürdü.Ancak Perseus Kümesi'nin Hitomi gözlemevi üzerindeki Yumuşak X-ışın Spektrometresi ile yapılan daha yüksek çözünürlüklü heyecan da sona erdi.Peki bu,bu karanlık madde modelinin tabutuna çakılan son çivi miydi ? Perseus kümesinin X-ışın emisyonunun,Chandara X-ışın Gözlemevi ve XMM-Newton-X-ışın Gözlemevi'nin verileri kullanılarak yapılan yeni bir analizi de yeni bir çözüm yolu işaret ediyor olabilir.Chandara ve XMM verileri,muhtemel emisyona ilave olarak,Perseus kümesindeki süper,dev karadeliğin yakınlarında,karanlık maddenin tam da doğru enerjisinde karanlık madde X-ışınlarının soğrulmasının da olabileceğini gösteriyor.Bu soğurulmanın Hitomi spekterumundaki zayıflıktan sorumlu olabileceği de öne sürülmekte.

Kaynak : NASA/CXO/Oxford University/J.Conlon et al.