03 KASIM 2013 HİBRİT
(HALKALI-TAM) GÜNEŞ TUTULMASI
15.22.18 TSİ Tutulma Başlangıcı
15.40.30
TSİ Tam Güneş Tutulması
15.58.42 TSİ
Tutulma Sonu
·
2013 yılının sonuncu ve en ilginç gök olayı olan
Hibrit (Halkalı-Tam) Güneş Tutulması gerçekleşecek.
·
Tutulma Türkiye’den sadece parçalı Güneş Tutulması
olarak gözlenecek. Yandaki resimde Güneş’in sol alt köşedeki dairenin
içerisinde bulunan miktar, Marmara bölgesinden gözlenecek tutulmanın
maksimumudur.
Başlangıç: 11.44.27
Ortası : 13.29.39
Sonu: 15.02.51
·
Hibrit
(Halkalı-Tam) Güneş Tutulması, en nadir gözlenen tutulmadır. Tutulma, halkalı
ile başlayıp hareketin yarısında tam tutulma ile devam edecek. Her ne kadar Güneş
Ay’dan yaklaşık 400 kat büyük olsa da yaklaşık 400 kat daha uzak olasından
dolayı Güneş ile Ay’ın gökyüzündeki görünür büyüklükleri aynıdır.
·
Ancak bu eşitlik daimi olmaz. Dünya’nın
yörüngesinin elips olmasından dolayı Güneş’in görünür boyutu, Ay’ın Dünya
çevresindeki yörüngesi de elips olduğu için Ay’ın görünür boyutu değişir. Bu
eşitliğin bozulduğu dönemlerde Güneş tutulması meydana gelirse bu tam Güneş
tutulması olmayabilir.
·
Tam Güneş Tutulmasının parlaklığı 1,033 kadir
olacak.
·
Tam tutulma esnasında Ay’ın Dünya’ya olan uzaklığı
yaklaşık olarak 369 279 km, Güneş ise 148 789 500 km
uzaklığında olacak ve tutulma başladığında Terazi
Takımyıldızının önünde olacak.
·
03 Kasım günü Güneş’in görünür büyüklüğü 32’ açı dakikası, Ay’ın ise 32’
açı dakikası olacaktır.
·
Atlantik’in
kuzeyinden başlayıp Afrika kıtasının ekvator bölgesinde gerçekleşecek bu gök olayı Güney Amerika’nın
doğusu, Avrupa’nın güneyi, Orta Doğu ve Afrika kıtası gözlenebilen bölgelerdir.
Güneş tutulmaları, Ay’ın Dünya ile Güneş’in arasına girmesi
ile gerçekleşen önemli bir gök olayıdır.
Güneş tutulmalarının gerçekleşebilmesi için, Ay'ın, Dünya
etrafındaki yörünge düzlemi ile Dünya'nın Güneş etrafındaki yörünge düzleminin
kesişim yerlerini belirleyen düğüm noktalarında veya buna yakın noktalarda (yeniay
safhasında) bulunması gerekir.
Ay, Dünya etrafında yılda yaklaşık 12 kez dolanır.
Dolayısıyla, eğer Ay'ın yörünge düzlemi Dünya'nınkiyle çakışık olsaydı, bir
yılda 12 kez Ay tutulması meydana gelebilirdi. Fakat durum böyle değildir.
Ay'ın yörünge düzlemi ile Dünya'nınki arasında yaklaşık 5° 9' lık bir açı vardır. Bu açı
nedeniyle Dünya, Ay ve Güneş, Ay'ın Dünya etrafındaki her dolanımında tam
olarak aynı doğrultuda bulunmazlar. Böylece her ay bir Ay tutulması oluşmaz.
Nitekim bir yılda hiç Ay tutulması olmayabileceği gibi, en çok üç Ay tutulması
meydana gelebilir.
ASTRONOM ERKAN ARI
AKA OKULLARI
Resimler:
en.wikipedia.org
astronomy.com
